Obecnie obowiązującą definicję probiotyków przedstawiły w 2002 roku Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) i Światowa Organizacja Zdrowia (WHO). Według niej terminem probiotyki określa się żywe organizmy, które podawane w odpowiednich ilościach wykazują korzystne działanie zdrowotne. Zalicza się do nich bakterie produkujące kwas mlekowy z rodzaju Lactobacillus (np. L. acidophilus, L. casei, L. reuteri. L. rhamnosus) i Bifidobacterium (B. animalis, B. breve). Do probiotyków należą także drożdżaki Saccharomyces boulardii. Źródło probiotyków stanowią preparaty farmaceutyczne, suplementy diety oraz mleczne napoje fermentowane, takie jak np. kefir, kwaśne mleko czy maślanka, a także produkty kiszone – kapusta i ogórki. [1]

W organizmie zdrowego człowieka panuje stan zwany eubiozą. Podczas stresu, przy niewłaściwych nawykach żywieniowych i po antybiotykoterapii szkodliwe bakterie namnażają się, co powoduje wiele niekorzystnych zjawisk, w tym wzrost stężenia substancji toksycznych i rozwój chorób. Bakterie probiotyczne zmniejszają liczbę bakterii patogennych i przywracają prawidłowy mikrobiom organizmu.

Stosowanie probiotyków u ciężarnych jest bezpieczne i może pełnić istotną funkcję ochronną m.in. w stanie przedrzucawkowym, cukrzycy ciążowej, infekcjach pochwy i jamy ustnej oraz przed przyrostem masy ciała zarówno matki, jak i płodu, jak również zmniejszać ryzyko chorób dziecka w przyszłości [2]. Bakterie Lactobacillus pełnią również ważną rolę w prewencji porodu przedwczesnego [3], Mechanizm działania obejmuje produkcję kwasu mlekowego, nadtlenku wodoru i bakteriocyn oraz tworzenie biofilmu na nabłonku pochwy, dzięki czemu hamuje wzrost bakterii chorobotwórczych. Ponadto zwiększają stężenie IgA w wydzielinach, hamując w ten sposób syntezę prostaglandyn powodujących przedwczesne dojrzewanie i skracanie się szyjki macicy. Według autorów najlepszym sposobem podawanie probiotyków jest doustna suplementacja od II trymestru ciąży aż do porodu [4]. Suplementacja L. rhamnosus GG i B. lactis BB-12 równocześnie z zastosowaniem diety cukrzycowej obniża stężenie glukozy i insuliny we krwi oraz poprawia tolerancję glukozy. W badaniach przeprowadzonych w Finlandii suplementowano probiotyki w ten sposób od I trymestru ciąży, uzyskując spadek ryzyka cukrzycy ciążowej z 36% do 13% [5].

Przyjmowanie probiotyków w ciąży korzystnie wpływa również na stan zdrowia dziecka, zapobiega atopowemu zapaleniu skóry [6], zmniejsza ryzyko egzemy oraz zapalenia błony śluzowej nosa i spojówek [7]. Dodatkowo zaobserwowano, że u matek przyjmujących L. rhamnosus GG przez 4 tygodnie przed porodem oraz 6 miesięcy po porodzie zmienia się profil cytokin mleka, ograniczając nadmierny przyrost masy ciała dziecka w ciągu pierwszych 4 lat jego życia [8].

Probiotyki uzyskały w krajach Unii Europejskiej status „uznanego domniemania bezpieczeństwa” (Qualified Presumption of Safety – QPS), co dowodzi ich bezpieczeństwa [9].